Nuri Paşa, Kafkas İslam Ordusu ve Savunma Sanayii faaliyetleri

1. Dünya Savaşı sırasında İngilizler, Rus Ordusuna destek olmak maksadıyla Kafkasya'ya birlik gönderdi. Ermeniler ise onların gelişinden destek alarak Azerbaycan'da katliam yapıyordu. Bolşevikler'in savaştan ayrılmak zorunda kalmaları sebebiyle 3 Mart 1918'de Almanya, Avusturya-Macaristan, Türkiye ve Bulgaristan arasında "Brest-Litovsk" anltlaşması imzalandı. Bu antlaşmadan öteki müttefiklerimiz gibi biz de kârlı çıktık ve 93 harbi sonrasında kaybettiğimiz "Elviye-i Selase" yani Kars, Ardahan ve Batum'u tekrar geri aldık.

Osmanlı'ya başka cephelerden sürekli yenilgi haberleri geliyordu. Bu sırada Kafkasya'ya bir operasyon daha başlattık. Enver Paşanın emri ile taaruza geçen 3. Ordu, 1918 Nisan'ına kadar daha önce Ruslara kaybettiğimiz, Erzincan, Trabzon, Erzurum ve Sarıkamışı geri aldı. Daha sonra bu ordu farklı bir yapılanmaya giderek "Kafkas İslam Ordusu" adını aldı ve ordunun başına Enver Paşa'nın 29 yaşındaki kardeşi Nuri Paşa geçti.

Nuri Paşa
Nuri Paşa'nın kafkaslarda ilerlemesi Almanya'da büyük bir telaşa sebep olur. Çünkü petrol ihtiyacını Romanya'daki kuyulardan karşılayan Almanlar'ın daha fazla petrole ihtiyacı vardı. Orta Doğu kuyularına İngilizler'in konması yüzünden tek seçenekleri kalıyordu; Azerbaycan Petrolleri. Osmanlı'nın da petrol ihtiyacının farkında olan Enver Paşa kafkas harekatıyla hem işgal altındaki Azerbaycanlılar'ı kurtaracak hem de Petrol ihtiyacını buradan karşılayacaktı. Berlin ile İstanbul arasında sürekli yazışmalar oldu. Anlaşmazlık yüzünden Osmanlı birlikleri ile Alman birlikleri arasında bugün Ermenistan sınırları içinde bulunan Vorontsovko şehrinde çatışma çıktı. Müttefikimiz olan Almanlar ile 1.Dünya Savaşı'nda ki tek çatışmamız budur. Petrol nelere kâdir işte!

Nuri Paşa önce 25 Mayıs'da Gence'ye girdi Ermeniler'i ve Ruslar'ı buradan püskürtünce Azerbaycan halkınında Nuri Paşa ordusuna katılımıyla 15 Eylül'de Baküye girdi. İngiliz birlikleri Nuri Paşa'nın yaklaşması üzerine şehri terkettiler. Bakü fethi, Osmanlının Tarihteki son fethi ve 1. Dünya Savaşında başarılı olabilidiği 3 cepheden biridir. 30 Ekim 1918 de Mondros anlaşması imzalanınca anlaşma gereği Nuri Paşa Kafkaslar'dan çekilmek zorunda kaldı. Bakü dsha sonra Kızıl Ordu'nun işgaline uğradı. Nuri Paşa savaştan sonra Almanya'ya gitti ve uzun yıllar orada yaşadı. 1930 yılında tekrar Türkiye'ye döndü.

Türkiye'ye geldikten sonra Zeytinburnu'nda ki bir kömür atölyesini satın alıp fabrika kurdu. Daha sonra fabrikasını Sütlüce'ye taşıdı ve savunma sanayii işine girmişti. Çeşitli tüfek ve top mermileri, gaz maskeleri, tabanca gibi askeri ürünler üretmeye başladı. İkinci Dünya Savaşı sırasında Almanya'ya da silah ihrac etti. Alman hükümetiyle görüşmeler yaparak Almanya'da bir Turancılık Masası kurulmasını sağladı. Almanların Rus ordusundan aldıkları esirler arasından Türk olanlar ile ayrı bir ordu kurup, Türkiye'nin emrine vermesini istedi. Almanlar'ında desteğiyle Orta Asya ve Kafkaslar'da ki, abisinin ve kendisinin yarım bıraktığı işi tamamlamak istedi. İkinci Dünya Savaşı bitince bu faaliyetleride yarım kaldı.

1949 yılına gelindiğinde Nuri Paşa'nın fabrikası Hindistan iç savaşındaki daha sonradan Pakistan'ı kuracak olan müslümanlardan, İsrail'e karşı savaşa girmiş olan Mısır ve Suriye gibi Arap ülkelerinden sipariş alıyordu ancak BM Arap ülkelerine silah satışını yasaklamıştı. 1924 yılında, Hilafetin kaldırılmamasını en çok İngiliz İmparatorluğu istiyordu. Çünki eğer hilafet makamı Türkiye'den giderse, İngiliz İmparatorluğunda yaşayan Hint Müslümanları gibi Müslümanların başlarına dert açacağını. İmparatorluk toprağının çeşitli yerlerinde hilafet iddialarının yükseleceğinin farkındaydı. Nitekim de Hilafet'in Türkiye'de kaldırılması 20 yıl sonra ancak kurulabilecek olan Pakistan'ın kurulmasına, Hindistan'ın Gandi önderliğinde bağımsızlığını kazanmasına vs. sebep oldu. Filistin'de ise İngiliz Mandası 1948 yılında devrilmiş, bunun üzerine Yahudiler'de burada devlet iddiasında bulunuyordu. Unutmayın ki 1920 yıllarında Dünya'nın en çok Müslüman nüfusa sahip ülkesi İngiltere idi. Üzerinde güneş batmayan İngiliz İmparatorluğu artık dağılmıştı. İniglizlerin isteği üzerine Hilafet kaldırıldı gibi saçma yorumlar, bazı kesimler tarafından hiç de iyi olmayan niyetle öne sürüldüğünden konuyu dağıtıp bunları anlattım. Nuri Paşa ve silah ticaretine geri dönersek, Nuri Paşa'nın tasarımını ve çizimini kendi yaptığı 9mm'lik bir de tabanca modeli vardır. Bu tabancanın bir örneği İstanbul'daki Harbiye Müzesi'nde sergileniyor. 

Nuri Paşa tabancası

2 Mart 1949 yılında Nuri Paşa'nın Sütlüce'de ki fabrikasında bir patlama gerçekleşti ve Nuri Paşa dahil 27 kişi hayatını kaybetmişti. Patlamalar o kadar kuvvetliydi ki o dönemde neredeyse tüm İstanbul'da duyuldu. Barut kokusu Galata'dan alınıyordu. Nuri Paşa'nın cenazesi parçalanmıştı, hiç bir parçası bulunamadı. Bunun üzerine bedensiz bir tabutla cenaze töreni düzenlendi ancak imam yoktu çünkü İstanbul Müftülüğü bedeni tam olmadığı için cenaze namazı kılınamaz demişti. İddialara göre bu karar siyasi bir karadı çünkü Nuri Paşa İsrail'e karşı savaşan Arap ülkelerine BM yasağına rağmen silah ihrac ediyordu ve İsrail Türk Hükümeti ile iyi ilişkiler içindeydi. Nitekim de dört gün sonra Türkiye, İsrail'i tanıyan ilk Müslüman ülke olmuştu. Bu fabrika patlaması için çok fazla spekülasyon üretildi ancak işin gerçeğini bilmiyoruz. Belki çok ilerde devlet arşivlerinde konuyu aydınlatacak bir şeyler bulunur ve konu aydınlanır.

Enver Paşa, Sakarya Meydan Muharebesi sırasında ordusuyla Batum sınırında, Mustafa Kemal Paşa başarısız olursa ordumla ben gireceğim diyerek bekledi ve aynı zamanda Orta Asyada'ki Türkler için operasyonlarına devam etti. Basmacılar Hareketi'nin önderliğini yaptı ve Orta Asya Türkleri'nin bağımsızlığı için çetecilik faaliyetlerine girdi. 1922 yılında Tacikistan'da Ruslar ile çatışırken şehit düştü. Enver Paşa, Sultan Abdülmecid'in torunlarından Naciye Sultan ile evli olduğundan, 1924 yılındaki Osmanoğlu Hanedanı'nın sürgünü sırasında karısı ve çocukları da sürülmüştü. 1939 yılında Enver Paşa'nın çocukları için Türkiye'ye giriş izni çıktı. O tarihe kadar Enver Paşa'nın çocuklarına amcaları Nuri Paşa baktı. Daha sonra bu sülale Killigil soysimini aldı.





Nuri Paşa, Kafkas İslam Ordusu ve Savunma Sanayii faaliyetleri Nuri Paşa, Kafkas İslam Ordusu ve Savunma Sanayii faaliyetleri Reviewed by Okan Yıldız on Mart 31, 2020 Rating: 5

Hiç yorum yok:

Yorumunuz alınmıştır. Teşekkürler.

Blogger tarafından desteklenmektedir.